هەواڵنامەی مانگانە

پێگەی سەرۆکوەزیران :

دوای سەرۆککۆمار، سەرۆکوەزیرانی فەرەنسا دووەم پێگەی گرنگی هەیە لە سیستەمی سیاسی کۆماری پێنجەمدا، کە لەسەر بنەمای دەستووری ساڵی ١٩٥٨ دیاری کراوە. سەرۆکوەزیران ڕاستەوخۆ لەلایەن سەرۆککۆمارەوە دیاری دەکرێت و بەرپرسیارە لە ئاراستەکردنی کارو بەرنامەی حکومەت و جێبەجێکردنی سیاسەتە گشتیەکانی دەوڵەت. هەرچەندە سەرۆککۆمار دەسەڵاتی بەرچاوی هەیە، بەتایبەتی لە بابەتەکانی بەرگری و سیاسەتی دەرەوە، بەڵام سەرۆکوەزیران ڕۆڵێکی چارەنووسساز دەگێڕێت لە بەڕێوەبردنی کاروباری ڕۆژانەی دەوڵەت و هەماهەنگی لەگەل وەزارەتەکان. سروشتی ئەوپۆستە بەشێوەیەکە کە پێویستە لەسەر سەرۆکوەزیر چەشنێک لە هاوسەنگی ڕاگرێت لە نێوان ڕێنماییەکانی سەرۆککۆمار و چاوەڕوانییەکانی پەرلەمان، بەتایبەتی لەو کاتانەی کە سەرۆکوەزیران و سەرۆککۆمار سەر بە لایەنی سیاسیی دژبەیەک بن.

ڕۆڵ و ئەرکەکانی سەرۆکوەزیران :

سەرۆکوەزیران بەرپرسیارە لە ئاراستەکردنی کارەکانی حکومەت و دەستەبەرکردنی یەکدەنگی و هەماهەنگی نێوان وەزارەتەکان. سەرۆکایەتی کۆبونەوەکانی ئەنجومەنی وەزیران دەکات لە کاتی ئامادەنەبوونی سەرۆککۆمار و بەرپرسیارە لە جێبەجێکردنی بڕیارەکانی حکومەت. سەرۆکوەزیران دەتوانێت پڕۆژەیاسا پێشنیار بکات بۆ پەرلەمان. ئەمەش ڕێگەی پێدەدات چاکسازی دەستپێبکات و یاسای نوێ پێشنیار بکات. ئەم پڕۆژە یاسایانە دەبێت لەلایەن ئەندام پەرلەمانەکان و سێناتۆرەکانەوە گفتوگۆیان لەسەر بکرێت و هەموار بکرێتەوە و دەنگیان لەسەر بدرێت.
لە ڕووی ئاسایش و بەرگرییەوە، سەرۆکوەزیران ڕۆڵێکی سەرەکی دەگێڕێت لە ڕێکخستن و جێبەجێکردنی سیاسەتەکانی ئاسایشی ناوخۆدا. سەرۆکی حکومەت بەرپرسیارە لە بەردەم پەرلەمان و خستنەڕووی بەرنامەی حکومەتەکەی و وەڵامدانەوەی پرسیاری پەرلەمانتاران، بەمەش ڕێگە بە لێپێچینەوەی دیموکراسیانەی کاری حکومەت دەدات. جگە لەوەش فەرمان و بڕیارە پێویستەکان بۆ جێبەجێکردنی یاساکان واژۆ دەکات و پێشنیاری دامەزراندن بۆ پۆستە سەرەکییەکانی ئیدارە دەکات.

سەرۆکوەزیرانی ئێستای فەرەنسا :

بەڕێز میشێل باڕنیێر لە ٥ی ئەیلولی ٢٠٢٤ وەک سەرۆکوەزیرانی فەرەنسا دەستنیشانکراوە و بارەگاکەی لە ئۆتێل مەتێنیون'ە لە پاریس.