سەرەکی هەواڵ و چالاکییەکان هەواڵ

به‌رێز نێچیرڤان بارزانی سوێندی یاسایی خوارد و بووه‌ سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان

Alternate Text

ڕێوڕه‌سمی سوێندخواردنی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان له‌  پێشنیوەڕۆی ١٠ ی حوزه‌یرانی ٢٠١٩ له‌ هۆڵی شه‌هید سه‌عد عه‌بدوڵڵا له‌ پایته‌ختی هه‌رێمی كوردستان ده‌ستی پێكرد.

ڕێوڕه‌سمی سوێندخواردنەکە بەڕێوەچوو به‌ ئاماده‌بوونی میوانی ناوخۆ و ده‌ره‌كی، له‌ نێوانیاندا به‌رێز مه‌سعود بارزانی سه‌رۆكی پێشوی هه‌رێمی كوردستان، له‌گه‌ڵ به‌ڕێزان به‌رهه‌م ساڵح سه‌رۆك كۆماری عێراق، محەمەد ئەلحەلبووسی سەرۆكی پەرلەمانی عێراق، مەولوود چاوشئۆغڵو وەزیری دەرەوەی توركیا، ثامر السبهان وەزیری دەوڵەتی سعوودیە بۆ كاروباری كەنداو‌، باڵیۆز و نوێنەرانی وڵاتان لە عێراق، دیپلۆماتكار و سەركردەو سیاسەتمەدار و لایەنەسیاسییەكانی هەرێمی كوردستان و عێراق و دەرەوه.

 له‌ مه‌راسیمه‌كه‌دا خاتوو ڤاڵا فه‌رید، سه‌رۆكی په‌رله‌مانی كوردستان به‌ زمانی كوردی و عه‌ره‌بی پێشوازی له‌ میوانه‌كان كرد و گرنگی مه‌راسیمه‌كه‌ی خسته‌ڕوو بۆ پێكهاته‌ جیاوازه‌كانی هه‌رێمی كوردستان و عێراق. پاشان سه‌رۆكی په‌رله‌مانی هه‌رێمی كوردستان بانگهێشتی به‌رێز نێچێرڤان بارزانی كرد بۆ سوێندخواردنی یاسایی به‌ پێی حوكمی مادده‌ی نۆ له‌ یاسایی ژماره‌ یه‌كی ساڵی ٢٠٠٥ی هه‌مواركراو.  

دەقی سوێندخواردنه‌کەی سەرۆکی هەرێمی کوردستان(سوێندبێت بە خوای مەزن پارێزگاری لە مافەکان و دەستەکەوتەکان و یەکڕیزی و بەرژەوەندییەکانی هاووڵاتیانی هەرێمی کوردستان بکەم و ئەرک و فەرمانەکانم بە دروستی و دڵسۆزی ئەنجام بدەم. خوای گەورە پشتیوان بێت). 

پاشان سه‌رۆكی پێشووی هه‌رێمی كوردستان به‌ڕێز مه‌سعود بارزانی وتاری خۆیان پێشكه‌ش كرد و پشتگیری خۆیان دوپات كرده‌وه‌ بۆ سه‌رۆكی نوێی هه‌رێمی كوردستان و هیواخوازی خۆی خسته‌ڕوو بۆ كوردستانێكی ئارام و سه‌قامگیر له‌سه‌ر ئاستی ناوخۆ و ده‌ره‌وه‌.

دەقی وتاره‌كه‌ی سه‌رۆكی پێشووی هه‌رێمی كوردستان 

(بەناوی خوای گەورەو میهرەبان، بەڕێزان بەخێربێن سەرچاوان، زۆر سوپاستان دەکەین بۆ خێرهاتنتان و زۆر خۆشحاڵین بە هاتنتان. سوپاس بۆ خوای گەورە کە یارمەتیداین بۆ رێکخستنەوەی دۆخی هەرێمی کوردستان بەتایبەتی دوای هەڵبژاردنی ٣٠ی ئەیلووی ساڵی رابردوو. سوپاس بە گەلی کوردستان بۆ خۆڕاگریان بەرامبەر زۆر لە تەحەدیات و پیلانی جۆراوجۆر، سڵاو لە گیانی پاکی شەهیدان. لە ئەنجامی هەڵبژاردنی ٣٠ی ئەیلوولی ساڵی رابردوو هەلومەرجێکی تازە هاتە پێشەوە، ئەوەبوو لە پرۆسەیەکی  دیموکراتیدا سەرۆکایەتی پەرلەمان هەڵبژێردرا، ئەمڕۆش سەرۆکی هەرێم سوێندی یاسایی خوارد و لە سبەینێوەش هەنگاوەکانی دامەزراندنی حکومەتی هەرێم دەستپێدەکات. لێرەدا من پیرۆزبایی لە نێچیرڤان بارزانی دەکەم و داوای سەرکەوتنی بۆ دەکەم و بە هەموو توانایەک پشتگیری دەکەم. داوای جیددیم لە حکومەتی هەرێم و حکومەتی فیدراڵ ئەوەیە، کە پێکەوە هەوڵبدەن هەرچی زووترە ئەو کێشانەی کە ماون چارەسەریان بکەن، بەتایبەتی ئەو کێشانەی کە لە ناوچەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێم یان ناوچەکانی کێشە لەسەر، چونکە رۆژبەڕۆژ کێشەکان زیاتر قووڵتر دەبن و جێگەی مەترسی جیددین).

 

پاشان سه‌رۆك كۆماری عێراق به‌رێز به‌رهه‌م ساڵح، وتاری خۆی پێشكه‌ش كردوو، خۆشحاڵی خۆی خسته‌ڕوو بۆ به‌شداری كردنی له‌م مه‌راسیمه‌دا و هه‌ڵسه‌نگاندن و نرخاندی پڕۆسه‌ی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمی كوردستان وه‌ك بۆنه‌یه‌كی گرنگی مێژووی. دوای پیرۆزبایی كردنی له‌ سه‌رۆكی نوێی هه‌رێمی كوردستان باسی له‌ گرنگی ڕۆڵی سه‌رۆكی پێشووی هه‌رێم به‌ڕێز مه‌سعود بارزانی كرد وه‌ك یه‌كه‌م سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان و خه‌باتی درێژخایه‌نی بۆ گه‌لی كورد، پاشان پێگه‌ی به‌ڕێزیانی وه‌ك خاڵێكی گرنگی مێژووی خسته‌ڕوو كه‌ ڕۆڵی سه‌ره‌كی هه‌بووه‌ له‌ سه‌قامگیری هه‌رێمی كوردستان و ڕووبه‌ڕوبونه‌وه‌ی به‌رامبه‌ر به‌ گۆرانكاریه‌كانی ناوچه‌كه‌.

دەقی وتاره‌كه‌ی سه‌رۆك كۆماری عێراق 

(بەناوی خوای گەورەو میهرەبان، لە هەولێری پایتەختی هەرێمی کوردستان کۆبووینەتەوە بەبۆنەی دەستبەکاربوونی سەرۆکی نوێی هەرێمی کوردستان، بۆنەیەکی مێژوویی و گرنگە وێڕای ئاماژە سیاسییەکانی، هیوادارین ببێتە سەرەتای قۆناخێکی نوێی پێشکەوتن و ئاشتەوایی و ئاوەدانی بۆ کوردستان و بۆ عێراق، لەم بۆنەیەدا وێڕای پیرۆزبایی گەرم لە برای بەڕێزم کاک نێچیرڤان بارزانی، ئەو چاوەڕوانیە زۆرانەی هەمووان لێمان هەیە، بەپێویستی دەزانم بە رێز و پێزانینەوە رۆڵی جەنابی کاک مەسعود بارزانی بەرز بنرخێنین وەک یەکەم سەرۆکی هەرێمی کوردستان و بەو پێگەو سەنگە دیارەی کاریگەری گەورەی نواند لە رێبەرایەتی هەرێمی کوردستان و لە قۆناغی سەختی گۆڕانکاریەکاندا نەخشی لەبەرچاو و بڕیاردەری هەبووە، لێرەشەوە بەپێویستی دەزانم سوپاس و پێزانین بۆ کاک کۆسرەت ڕەسوڵی جێگری سەرۆکی هەرێم بە هەمان بۆنەوە دوپات بکەمەوە، دڵنیام کەسایەتییە گەورەکان و کاریگەرەکان بە پلە و پۆستەوە دیاری ناکرێن، بۆیە بە دڵنیاییەوە دەڵێم رۆڵ و کاریگەری کاک مەسعود بۆ قۆناخی ئاییندە هەر بەردەوامە، ئەو کاک مەسعودەی سەروو 50 ساڵ خەباتی سیاسی و پێشمەرگایەتی و رۆڵی گەورەی لە رەوشی سیاسی کوردستان و عێراق و رێبەرایەتی خەڵکی کوردستان هەیە، چاوەڕوانی ئەوەمان لە کاک مەسعود دەبێت بۆ ئەم قۆناغەی ئاییندەش بەدڵنیاییەوە پشتیوانی سەرۆکی هەرێمی تازەو حکومەتی هەرێمی تازە، بەڵام هاوکاری ساڕێژبوونی برینەکانی ناو ماڵی کورد و یەکخستنەوە هێز و تواناکانی خەڵکی کوردستان بێت، سەردەمانێک کاک مەسعود و جەنابی مام جەلال پێکەوە بۆ ویژدانیش بە هاوکاری و پشتیوانی کاک نەوشیروان توانیان قۆناغێکی سەخت و دژوار تێپەڕینن و کوردستان لە قۆناخی دڵەڕاوکێ و ئەگەری جیا جیاوە بۆ قۆناغی ناساندنی دەستووری و پێگەی دەستووری لەناو عێراقدا بسەلمێنن. ئەو رۆڵە رۆڵێکی گرنگ بووە، ئەو دەستکەوتانەی ئەمڕۆی هەرێمی کوردستان دەبێت بەرز رابگرین، خەڵکی کوردستان و بزووتنەوە رزگاریخوازەکەی قوربانی زۆری داوە تاوەکو بەم رۆژگارە گەیشتووە، تاڵاوەکانی ئەنفال و راگواستن و قەڵاچۆکردنی خەڵکی گەرمیان و بارزان و دۆڵی جافایەتی و هەڵەبجە و سەردان شاروشارۆچکە و هەزاران گوندی وێرانکراو و خاکی سووتماککراو، قوربانی و خەباتی پێشمەرگە و شەهیدە نەمرەکانمان هەوێنی ئەو دەستکەوت و ئەو ئازادییەی ئەمڕۆی کوردستانن، بۆیە دەبێت بەرز ئەو دەستکەوتانە رابگرین و بە هەموو توانامانەوە هەوڵی پاراستنی ئەو دەستکەوتانە بدەین بە یەکڕیزی گەلەکەمان، هەروەها بە هاوکاری و هەماهەنگی لەگەڵ سەرۆکی هەرێمی کوردستان و حکومەتی نوێی هەرێمی کوردستان بۆ خزمەتی زیاتری کۆمەڵانی خەڵک و چاکسازییەکی بنەڕەت و بەرقەراربوونی دادپەروەری و حکومڕانییەکی تەندروستترو باشتر، هەم بۆ خەڵکی کوردستان و هەم بۆ کاریگەری لەسەر ناوچەکانی دیکەی عێراق،ئامادەبووانی خۆشەویست؛ هەموومان دەزانین دۆخی ناوچەکە ئاڵۆز و دژوارە، پێشبینیکردنیش بۆ ئاییندە زۆر روون نییە. خەڵکی عێراق لە رابردوودا تاڵاوی چەندین جەنگی سەپێندراویان چەشتووەو شەڕی نەخوازراوی ماڵوێرانکەریان بەسەردا سەپێندراوە، دواینیان شەڕی تیرۆریستانی داعش بوو، کە بە خەباتی پڕ سەروەری و هاوکاری و هاوسەنگەری سوپای عێراق و هێزی پێشمەرگەی کوردستان و حەشدی شەعبی و بە پشتیوانی هاوپەیمانانی نیودەوڵەتی و دۆستان، توانرا دوای قوربانیدان و خۆبەختکردنێکی زۆر سەرکەوتنێکی مێژوویی بەسەر مرۆڤکوژانی داعشدا تۆمار بکرێت، پاراستنی ئەو سەرکەوتنە ئەرکی گەورەمانە، لەسەر ئاستی عێراق و بگرە ناوچەکە و جیهانیش، ئەمەش بەوە دەبێت بە پتەوکردنی یەکڕیزی خەڵکی عێراق، هێزە سیاسییەکان و بە رێگەگرتن لە تێوەگلان لە شەڕێکی دیکە و ئاژاوەیەکی دیکە، بە هەوڵی دوورخستنەوەی وڵاتەکەمانە لە سەنگەربەندییەکانی ململانێیەکانی ناوچەکە، هەوڵمان بۆ رەواندنەوەی گرژییەکان و چارەسەری ناکۆکییەکان لە ئاستی ناوچەکە، ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دوای ئەو هەموو شەڕ و شۆڕ و کارەسات و شەپۆلی تووندڕەوییە، پێویستی بە چارەسەری بنەڕەتییە لە پێکهێنانی سیستەمێکی هاوکاری سیاسی و ئابووری بۆ پێکەوە گرێدانی بەرژەوەندییەکانی گەلان و وڵاتانی ناوچەکە، لە ئاشتی و خۆشگوزەرانی و رووبەڕووبوونەوەی تیرۆر و تووندڕەوی و رێزگرتن لە مافی گەلان و ئازادی و دیموکراسی).

 

پاشان ژماره‌یه‌ك له‌ بانگهێشتكراوه‌كانی سه‌ر به‌ پێكهاته‌و لایه‌نه‌ جیاوازه‌كان وتاری خۆیان پێشكه‌ش كرد و پیرۆزبای خۆیان ئاڕاسته‌ی سه‌رۆكی نوێی هه‌رێمی كوردستان كرد و گرنگی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمیان به‌رز نرخاند. دواتر سه‌رۆكی نوێی هه‌رێمی كوردستان وتاری خۆی پێشكه‌ش كردوو و خۆشحاڵی خۆی خسته‌ڕوو بۆ هه‌ڵبژاردنی وه‌ك سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان، سوپاسی ئه‌و پڕۆسه‌ دیموكراسیه‌ی هه‌رێمی كوردستانی كرد  كه‌ تێیدا ئه‌ندام په‌رله‌مانه‌كانی ئازادانه‌ ده‌نگی خۆیان داوه‌ به‌ به‌ڵێ یان به‌ نه‌خێر. 

 

دەقی وتاره‌كه‌ی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان 

(بەڕێز جەنابی سەرۆک بارزانی، بەڕێز جەنابی دکتۆر بەرهەم، سەرۆککۆماری عێراقی فیدراڵ، بەڕێز محەممەد حەلبووسی، سەرۆکی پەرلەمانی عێراق، بەڕێز مەولوود چاوشئۆغلۆ، وەزیری دەرەوەی تورکیا، بەڕێز سامر سەبهان، وەزیری دەوڵەتی سعودیە بۆ کاروباری کەنداو، بەڕێز سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان
بەڕێزان باڵوێزانی وڵاتان لە عێراق، دیپلۆمتکاران، سەرکردەو سیاسەتمەداران و لایەنە سیاسییەکان، میوانان و ئامادەبووانی خۆشەویست لە عێراق لە بەغدا کە تەشریفتان هێناوە، هەمووتان بەخێر بێن.

رۆژتان باش

مایەی خۆشحاڵیمە کە ئەمڕۆ هەمووتان لێرەن و لەو رێوڕەسمە لەگەڵ ئێمەدا بەشدارن. بەڕێزان سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان و ئەندامانی پەرلەمان، نوێنەرانەی گەلی هەرێمی کوردستان بە گشت رەنگ و بیروبۆچوونەکانیانەوە، سوپاس کە ئێوە وەک نوێنەرانی گەل دەنگتاندا بە هەڵبژاردنم وەکو سەرۆکی هەرێم بۆ چوار ساڵی داهاتوو. سوپاس بۆ هەمووتان، سوپاس بۆ ئەوانەی دەنگیاندا ئەوانەی دەنگیان نەدا، ئەوانەی رۆژی دەنگدان نەچوونە پەرلەمان، سوپاسی هەر هەمووتان دەکەم. هەریەک لە ئێوە بە خواستی و خۆی و نوێنەرایەتی دەنگدەر لەسەر راسپاردەی ئەو حیزبە کە نوێنەرایەتی دەکەن لە پەرلەمان، ماف و ئەرکی دیموکراسی خۆتان پیادەکرد. لەم کاتەدا گەورەترین دەستکەوت بەردەوامبوونی خودی پرۆسەی دیموکراسییە لە هەرێمی کوردستاندا، سوپاس کە متمانەتان پێدام. لە رۆژیکی وەک ئەمڕۆدا و لەکاتی خۆ ئامادەکردن بۆ ئەم ئەرکە نوێیە، گەلێک یادی خۆش و ناخۆش دێنەوە بیرمان. هەندێک رووداو دوورن، بەڵام لە هەستی مرۆڤایەتیماندا خۆیان چەسپاندووە و بەئاسانی لەبیر ناکرێن، لە بیریان ناکەین تا لێیانەوە فێربین. هەندێک رووداو هێندە نوێن هێشتا خۆشی و ناخۆشیان لەگەڵ هەست و هزر و کاری رۆژانەماندایە. خۆیان تێکەڵ دەکەن، ناخۆشترین یادی نوێ هێرشی دڕندانەی داعش بوو بۆ سەر چەندین شار و شارۆچکە و گوندی هەرێمی کوردستان و عێراق. شێوازی کوشتاری تیرۆریستانی داعش هەموومانی تووشی شۆکێکی بێوێنە کرد، دونیای هەژاند. زۆر کەس پێشبینی دڕندەیی لەو جۆرەی نەدەکرد، زۆرکەس بڕوایان نەدەکرد لەسەدەی 21 دا هێزی تاریکپەرستی وا دەستی بچێتە ئەو هەموو دڕندەییەو ئەو هەموو تاوانە. بۆ ماوەیەکی کورت لەوەدەچوو کە تیرۆریستان لە مەرام و مەبەستی خۆیان بۆ تۆقاندنی دونیا سەرکەوتوو بوون. جەنابی سەرۆک بارزانی رۆڵێکی گرنگ و سەرەکی بینی لە بەرپەرچدانەوەی تیرۆریستانی داعش و تێکشکاندنی خەونی تاریکپەرستی و وێرانکاریان. جەنابیان وەک فەرماندەی هێزی پێشمەرگەی هەرێمی کوردستان بەو پەڕی توانایەوە راستەوخۆ بەشداری لە پاراستن و بەرگری لە هەرێمی کوردستان کرد. شەونخوونی بێوچان لەبەرەی شەڕدا لەگەڵ پێشمەرگە قارەمانەکاندا بەسەر برد و بە خۆڕاگری و ئەزموونی پێشمەرگایەتی هەر لە 16 ساڵییەوە تاوەکو ئەمڕۆ خستیە خزمەتی بەرگری و پاراستنی ژیان و مرۆڤایەتی لە هەرێمی کوردستان و عێراق و سەرتاسەری جیهان. لەو قۆناخە سەختەدا جگە لە رۆڵی سەربازی یەکلاکەرەوەو بەرزکردنەوەی ورەو بڕوای پێشمەرگە لەبەرەکانی جەنگ، جەنابی سەرۆک بە ئەزموونی نزیکەی 55 ساڵ خەبات و تێکۆشانی خۆی لە شۆڕش و سەرکردایەتی و رابەرایەتیکردنی شۆڕشدا بە حیکمەت و لێزانی و شارەزایی گەلی کوردستانی لە هەڕەشە و مەترسییەکی راستەقینەوە بۆ کەناری ئارامی پەڕاندەوە. ئەو رێوڕەسمەی ئەمڕۆش کە زادی پرۆسەی دیموکراسییە، بەرهەمی خەبات و تێکۆشان و کۆڵنەدانی جەنابی سەرۆک بارزانی و تێکۆشەرانی گەلەکەمانە، بەرهەمی خەباتیانە بەرەو دیموکراسیەکردنی هەرێمی کوردستان. دوای راپەڕینی ئازاری ساڵی 1991 لە کۆبوونەوەیەکی جەماوەریدا لە کۆیە، بۆ یەکەمجار جەنابی سەرۆک بارزنی داوایکرد بۆ بەڕێوەبردنی هەرێمی کوردستان هەڵبژاردن بکرێت، گەلی کوردستانیش نوێنەرایەتی خۆی لە پرۆسە و دەنگدانێکی دیموکراسیدا هەڵبژێرێت. خەبات و تێکۆشان و سەرکردایەتیکردنی سەرۆک بارزانی ئیلهام بەغشی ئێمەیە بۆ هەنگاونانی دروست بەرەو ئاییندە. پێشمەرگە بە یارمەتی و هاوکاری هاوپەیمانانی نێودەوڵەتی بە سەرۆکایەتی ئەمریکا، هاوشان لەگەڵ هێزە عێراقییەکانی سوپاو حەشدی شەعبی سەرکەوتن لە ئازادکردنی ناوچە داگیرکراوەکان و رزگارکردنی خەڵکی چەوساوەی ژێر دەستی داعش. هەموومان قوربانی گەورەماندا لە پێناو ئازادی و سەربەستی و مافی ژیان و نیشتمان و گەلەکەمان. سڵاو و دروود بۆ گیانی پاکی شەهیدان، سڵاو لە کەسوکاری سەربەرزیان، هیوای چاکبوونەوە بۆ برینداران دەخوازین. سڵاو لە پێشمەرگەو هێزە عێراقییەکان لە سوپا و حەشدی شەعبی و ئەو هێزانەی رۆڵی مێژوویی خۆیان بینی لەو قۆناخە ناسکەی هەرێمی کورستان و جیهاندا. بەرگری ئێمە لە عێراق بەرگری بوو لە مرۆڤایەتی، بەرگری بوو لە مافی ژیان و سەرفرازی. وڵاتانی هاوپەیمانی دژی داعش، رۆڵی کاریگەر و بوێرانەیان بینی لە هاوکاری و سەرپەرشتی پێشمەرگە بۆ کۆتاییهێنان بە دەسەڵاتی تیرۆریستانی داعش. سوپاسی بێپایان بۆ حکومەت و هێزی سەربازی هاوپەیمانانی نێودەوڵەتی  بە سەرۆکایەتی ئەمریکا و هەموو وڵاتانی بەشدار لە ناوچەکەو جیهان، کە بوونە هۆکار و گەرەنتی گەڕانەوەی هیوای ژیان و ئاشتی و ئازادی لە هەرێمی کوردستان و تەواوی عێراق. پێشمەرگە سەلماندی کە وەکو هەمیشە دەتوانێ بەرگری لە وڵات بکات، لە قۆناخی داهاتوو هەموو هەوڵێک دەدەین کە لە هەموو رووێکەوە پێشمەرگە رێکبخرێتەوەو بەهێز بکرێت و وەک بەشێک لە سیستمی بەرگری عێراق ماف و شایستە دەستوورییەکانی خۆی بەدەست بهێنێت. سوپاسی هاوپەیمانان دەکەین کە بۆ ئەو مەبەستە هاوکار و پشتیوانن.                                                                              

بەڕێزان..

هەرێمی کوردستان وەک هەرێمێکی فیدراڵی دەستووری عێراق سەلماندوویەتی کە بەشێکی دیار و کاریگەری ناوچەکەو کۆمەڵگای نێودەوڵەتییەو رۆڵی بەرچاوەی لە پارستنی سەقامگیری و هاوسەنگی ئابووری و سیاسی ناوچەکە هەیە. هەموو پێشکەوتنە سیاسی و ئابووری  فەرهەنگی و کۆمەڵایەتی ناوچەکەو جیهانیش کاریگەری راستەوخۆیان لەسەر هەرێمی کوردستان هەیە. بۆیە قۆناخی داهاتوو هاوکاری و هەماهەنگی و پەرەپێدانی زیاتری پەیوەندییەکانی هەرێمی کوردستانی لێدەخوازێت لەگەڵ عێراق و وڵاتانی ناوچەکە و دۆستانمان لە جیهان. بۆ ئەو مەبەستەو لەسەر بنەمای بەرژەوەندی هاوبەش و رێزگرتن دەمانەوێت دەستی هاوکاری و هەماهەنگی و کاری پێکەوەیی بۆ هەموو لایەک درێژ بکەین، لەسەر ئاستی جیهان و لە زۆربەی زۆری وڵاتاندا ئێمە بە قۆناخێکی ناسکی جیاوازی سیاسی و کۆمەڵایەتیدا تێدەپەڕین. کۆمەڵگەی ئێمەش وەک هەر کۆمەڵگەیەکی مرۆڤایەتی بێ داخوازی سەربەستی، ئازادی گەشەی کۆمەڵایەتی خۆشگوزەرانی نییە. لە هەمان کاتدا وەکو زۆربەی میللەتانی دیکە ئێمەش بێ ململانێی سیاسی، کۆمەڵایەتی، ئابووری و ئایدۆجی نین. لەسەر ئاستی ناوخۆی هەرێمی کوردستان، ئێمە زۆرجار لە فەرهەنگی سیاسی و نەریتی میدیاییماندا، پتر لە پێویست جەخت لەسەر ململانێ وناتەبایی و ناسازیمان دەکەین. با لەمەودوا لە گشت ئاستێکی کۆمەڵایەتی و سیاسیدا لەگەل یەک کۆک و تەبا و ساز بین، پێموانییە ئەمە داخوازێک بێت لە توانا بەدەر بێت. بۆ هێزە سیاسییەکانی هەرێمی کوردستان پێموانییە هیچ هێزێکی خەمخۆری ئەو میللەتە ئەو ئاواتە نەخوازێت کۆکبوون، تەبایی و سازانمان ناڵێت جیاوازی بیرو راو بۆچوونمان وەلاوە بنێین. دەزانم، ململانێ و جیاوازی هەر دەمێنێت ئەمە شتێکی ئاساییە، بەڵام داوا دەکەم با بیرکردنەوەمان ناکۆک، ناتەبا و ناساز نەبێت، لە بری بیرکردنەوە لە چۆنیەتی بنکۆڵکردن و پێگەی یەکدی، با بیر و هەڵسوکەوت و کردارمان پێکەوە بونایدنەر بۆ گەڕان بەدوای چارەسەری هاوبەش و ئاییندەیەکی هاوبەش. با نیشتمان کۆکەرەوەی هەموومان بێت، با نوێنەرانی پێکهاتەکانی هەرێمی کورددستان بە هەموو رەنگ و جیاوازیانەوە بەشداری ژیانەوەی هەرێم و بەهێزکردنی بنەمای رەوتی بەرەو ئاییندەمان بکەن. داوا و خواستی من وەک سەرۆکی چەند ساڵی داهاتووی هەرێمی کوردستان ئەوەیە پێکەوە کاربکەین بۆ بەدیهێنانی ئاواتی لە خۆمان و  لە هەر یەک لە حیزبەکانمان گەورەتر بۆ ئەو وڵاتە. پێکەوە ئاراستەی هاوبەش دەستنیشان بکەین، پێکەوە لەسەر ئاستی هەرێم و عێراق، پێکەوە لەگەڵ دراوسێیەکانمان، پێکەوە لەگەڵ دۆستە نێودەوڵەتییەکانمان، پێکەوە لەگەڵ رێکخراوە نێودەوڵەتییەکان بارودۆخی نوێی گونجاو لەگەڵ سەرجەم کۆمەڵگاو هاوبەشی هەرێم ژیان و نیشتمانمان بپارێزین و بەرەو پێشەوەی ببەین. هیچ گومانم نییە کاتێک پێکەوە نەخشەڕێی هاوبەش بۆ هەرێمی کوردستان و عێراق دادەنێین، رێ هەڵە ناکەین. بۆ هەموومان ئاشکرا دەبێت بە چ ئاراستەیەک هەنگاو دەنێین و چ پێویستە بۆ گەیشتن بە ئامانجی هاوبەش کە بکرێت. دەبێت لەگەڵ حکومەتی فیدراڵی لە بەغدا پێکەوە کار بکەین بۆ دۆزینەوەی چارەسەری هاوبەش لە چوارچێوەی دەستووری فیدراڵی عێراقدا، ئەو دەستوورەی کە گەلی عێراق چەندەها ساڵ خەونیان پێوە دەبینی، تا ببێتە بنەمای عێراقێکی نوێ کە تێیدا مافەکانی هەرێم هەموو عێراقییەکان لە چوارچێوەی حکومڕانییەکی دیموکراتی و فیدراڵی بپارێزرێت. دەستوورێک کە چوار لەسەر پێنجی دەنگدەران لە سەرتاسەری عێراق دەنگیان پێداوە. دەستوورێکی فیدراڵی کە جێبەجێکردنی تەواوی ماددەو بەندەکانی ببێتە زامنکردنی پێکەوەژیان و لێکتێگەیشتن و لە یەکتر پەسندکردن و بەهێزکردنی پرۆسەی سیاسی لە عێراقدا. ئێمە ئومێدمان بە دەستوور هەبوو، بەڵام بەداخەوە نەتوانرا وەکو خۆی جێبەجێ بکرێت و ئەو عێراقە نوێیە بونیاد بنرێت کە هەموو گەلانی عێراق خەونیان پێوە دەبینی، ئەو عێراقە نوێیەی کە هەرێمی کوردستان لە هەوڵی بونیادنانی هەموو دامەزراوەکانیەتی رۆڵ و بەشداریی کارای هەبوو و بەرگری لێکردووە، لە عێراق ئەمڕۆ هیچ بەدیلێکی دیکە بۆ دەستوور نییە، بە ئەزموون ئەوەمان بینی کە پشتگوێخستنی بە مەبەست و بێمەبەست یان جێبەجێنەکردنی هەر بەندێکی ئەو دەستوورە دەبێتە هۆی سەرهەڵدانی ناتەبایی و ناکۆکی و ناسازانی نوێ لە نێوان پێکهاتەکانی عێراقدا، دەتوانین بە لێکتێگەیشتن و کاری هاوبەش جارێکی دیکە دەستوورەکەمان زیندوو بکەینەوە و رێزی لێ بگرین و بی جیاوازی جێبەجێی بکەین، بۆ ئەوەی تاریکپەرستانی وەک داعش دروست نەبنەوە و کارەساتی وەک شنگال و ناوچەکانی دیکەی عێراق و هەرێمی کوردستان دووبارە نەبنەوە. تاوەکو عێراق و کوردستان ئارامتر و ئاوەدانتر بن و لە مەترسیی شەڕ و تیرۆر بەدوور بن کە هێشتا بە جددی هەڕەشە لە عێراق و ناوچەکەو جیهانیش دەکات و لێمان دەخوازێت پێکەوە هاوکار و هەماهەنگ بین بۆ رووبەڕووبوونەوەو نەهێشتنی.                                                                  
 
ئامادەبووانی بەڕێز ..


لە مێژووی دوور و نزیکماندا شەڕ بووەتە هۆی وێرانکاری، دواکەوتنی کۆمەڵایەتی هەرەسهێنانی ئابووریمان، زۆرجار شەڕفرۆش بیر لەوە ناکاتەوە کە ئاگری شەڕ ماڵی خۆشی دەگرێتەوە، باشترین نموونەش کە هەمانەو لەبیرمانە، هێرشی رژێمی بەعس بوو بۆسەر کوردستان و ئێران و کوێت، لە کۆتاییشدا عێراق وێرانبوو، خەڵکێکی زۆری بێگوناح کوژران، ژیان و ئابووری و بارو دەروونی خەڵکی وڵاتەکە تێکچوو، بەکارهێنانی چەکی کیمیایی و بڕیاری کۆمەڵکوژی بووە سیاسەتی پەیڕەوکراوی رژێم، تائێستاش خەڵکی ئەم وڵاتە و ئەو هەرێمەو تەنانەت ناوچەکەش باجی سیاسەتی شەڕفرۆشی ئەو قۆناخە دەدەن هێشتا دیار نییە کە کاریگەریە خراپەکانی کەی کۆتایی دێت. با برینی رابردوومان بە لێبووردەیی و سینگفراوانی ساڕێژ بکەین، نەک تۆڵەو پلانی نەگونجاو لەگەڵ پێکەوە ژیان.
ئامادەبووانی بەڕێز کوردستانیانی خۆشەویست ..
 
با پێکەوە راشکاوانە بە نیازپاکی و کرداری شیاو و  هەڵوێستی نیشتمانپەروەرانە هەنگاوی بونیادنەر بنێین بۆ رێککەوتن لەسەر نەخشەڕێگەیەکی هاوبەش بۆ وڵات و حکومڕانی بی جیاوازی نەتەوەیی و ئایینی و مەزهەبی و ناوچەیی. گەلی کوردستان هەمیشە ویستی مرۆڤدۆستی و ژیاندۆستی خۆی نیشانداوە، مایەی شانازی بزووتنەوەی رزگاریخوازی کوردستانە کە هەرگیز رێگەی نەداوە کە شەڕی رژێمەکانی پێشووتری عێراق کە بەسەر گەلی کوردستان سەپێندرا، ببێتە شەڕی نێوان کورد و عەرەب. زۆرجار خەڵک باسی ئەوە دەکەن کە سەرتاسەری عێراق دەوڵەمەندە بە سامانی سرووشتی، بەڵام با لەمەودوا بۆخۆمان بۆ هەموو دونیا لە  عێراق بیسەلمێنین کە ئێمە پاراستنی ژیان و پێکەوە ژیانمان لە هەموو سەرچاوەیەکی سروشتی لا گرنگترە لە عێراقدا.                         
 
لەسەر ئاستی هەرێم با پێکەوە سیاسەتی ئاشتەوایی کۆمەڵایەتی و پێکەوەژیان و گەشەی ئابووری و سازانی سیاسی دابڕێژین، گۆڕانکاری خێرای هەرێم پێویستی بە دیدی هاوبەش دوور لە ناکۆکی و ناتەبایی و ناسازی دەبێت، لە کۆتاییدا هەمووان بەرپرس دەبین لە سەرکەوتن و شکستەکان، هەموو پێکهاتەکانی هەرێمی کوردستان پێویستیان بە پاراستنی ماف و موڵک و سەرمایەی ئابووری و کۆمەڵایەتی و مرۆییان هەیە، کاتێک ئێمە هەوڵ دەدەین پێکەوە ئارامی و ئاسایشی هەرێم بپارێزین و بەهێزی بکەین، کاتێک بەردەوام هەوڵی بووژاندنەوەی ئابووری و رێکخستنەوەی پەیوەندیمان لەگەڵ دۆستانی دوورو نزیک و دراوسێیەکانمان دەدەین، نابێت ئەوە لەبیر بکەین کە هەریەک لەوانەش هاوشێوەی ئێمە بەرژەوەندیی سیاسی و ئابووری و کۆمەڵایەتی خۆیان هەیە. پتەوکردنی پەیوەندی لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ لەسەر بنەمای لێکتێگەیشتن و رێزگرتن بەرژەوەندی هەمووما دەپارێزێت لە چوارچێوەی یاسای نێودەوڵەتی و داب و دەستووری دیپلۆماسی و سەروەری هەر وڵاتێک و پێکهاتە دەستوورییەکاندا.                        

بێگومان  ئەرکی سەرۆکی هەرێم دەبێت، رێ خۆشبکات و زەمینەسازی بکات بۆ لێکنزیکبوونەوەی هەرێم لەگەڵ دراوسێکان، بۆ گەشەپێدانی ئابووری و بازرگانی و بەهێزکردنی پەیوەندی دیپلۆماسی و دۆزینەوەی چارەسەری هاوبەش بۆ گرفت و بەرژەوەندی هاوبەش، ئەم جۆە کارکردنانە هیچ کات نابێتە مەترسی بۆ عێراق، بەڵکو دەبێتە هۆی بتەوکردنی دۆستایەتی و پەیوەندی دراوسێیەتی لەگەڵیان. پاراستن و گەشەپێدانی پەیوەندی هەرێم لەگەڵ دۆستان و هێزی نێودەوڵەتی، کە مانەوەو سەقامگیری هەرێمیان مەبەستە و بە بەرژەوەندی دەزانن، ئەرکی سەر شانی سەرۆکی هەرێمە. هەموومان دەزانین بەبێ هاوکاریی و هەماهەنگی و فریاگوزاری هێزی نێودەوڵەتی، داعش دەیتوانی زیانێکی گەلێک زیاتر بە کوردستان و عێراق و جیهانیش بگەیەنێت. بێگومان هاوکاری و کۆمەکی سەربازی بووە هۆی سەرکەوتنی بەرگری ئێمە بۆ شکستهێنان بە داعش. سوپاسی خۆڕاگری یەک بە یەکی خەڵکی کوردستان دەکەین کە وێڕای شەڕ و کەمیی مووچە و سستیی بازاڕی کار و دابەزینی چالاکی ئابووری، لە هەستیاری دۆخەکە تێگەیشتن و یارمەتی حکومەتی هەرێمیاندا تاوەکو سەختی و نەهامەتی و نەبوونی ئەم چەند ساڵەی رابردوو بە سەربەرزی تێپەڕێنن.                 

ئەگەر ئەزموونی چەند ساڵی رابردوو رێنیشاندەرمان بێت دەبێت لەسەر ئەو راستیە کۆک بین کە وەک هەموو کۆمەڵگایەکی سەردەم دان بە جیاوازییەکانماندا بنێین و جیاوازییەکانمان نابنە رێگر لە سەرخستنی خواست و مەبەست و بەرژەوەندیی گشتی هەرێمی کوردستان، سەرباری هەموو جیاوازییەکانمان شایستەی داهاتووێکی باشترین بۆ نەوەی ئێستا و ئاییندەمان. سەرکەوتنی نەوەی تازە لە خوێندن و فێربوون، شارەزایی لە زانست، فەرهەنگ و تەکنۆلۆژیا و زانیاری، پزیشکی و کۆمەڵناسی و دەروونناسی و مێژوو، بابەتی پەیوەندی مرۆیی کۆمەڵگەی ئێمە بەرەو ئاییندەیەکی گەشتر دەبات. پێکەوەژیانمان و گەشەی کۆمەڵایەتی و ئابووری و سیاسی و بوارەکانی دیکە، پێویستی بە کاری جددی هەیە بۆ پاراستنی سروشت و ژینگە بە جۆرێک لەگەڵ بەرپرسیاریێتی  ئێستا قۆناغی داهاتوومان، ژینگە وەک سەرچاوەی سەرەکی ژیان زەرەرمەند نەبێت. بەکاری هاوبەشیمان وەفادار دەبین بۆ خەباتی نەوەی پێش خۆمان بە ئەمانەتەوە وڵاتەکەمان دەدەینە دەست نەوەی داهاتوو بۆ گەیشتن بە ئامانج و کاری هاوبەشمان. وەک سەرۆکی هەرێم، ئەوپەڕی توانا و ئەزموون و خواستی خۆم و پۆستەکەم بەو پەڕی جیددیەتەوە بەکار دەهێنم بۆ هاوکاریکردنی بەڕێز سەرۆک وەزیرانی نوێ و کابینە و هەموو وەزیرەکانی تاوەکو لە بەرپرسیاری و کاری خۆیاندا سەرکەوتوو بن. سەرکەوتنی هەریەک لە ئێمە سەرکەوتنی هەموومانە. جارێکی دیکە سەرجەم کوردستانییانی ئازیز دڵنیا دەکەمەوە کە سەرۆکایەتیی هەرێم چەتری یەکڕیزی و کۆکەرەوەی سەرجەم هێز ولایەنە سیاسییەکانی کوردستان و پێکهاتە ئیتنی و ئایینییەکان دەبێت، بە جیاوازی بیرو بۆچوونەکانیانەوە، لە پێناو ژیانێکی ئاشتییانە و ئارامی گەلی کوردستاندا. هەرێمی کوردستان موڵکی هەموو کوردستانیانە بە هەموو جیاوازییەکانیانەوە. سەرۆکایەتیی هەرێمیش سەکۆی ئیرادەو خواست و مافەکانیان دەبێت بەبێ هیچ جیاکارییەک، بۆ هەمووان دەبێت و بە یەکچاو سەیری هەمووان دەکرێت. دووپاتی دەکەمەوە ئارامی و ئاشتی و زامنکردنی مافی تاک و کۆمەڵگا ئامانجی سەرەکیمان دەبێت، بە گرتنەبەری دیالۆگ و چارەسەرکردنی سەرجەم کێشەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و حکومەتی فیدراڵ لە چوارچێوەی دەستووردا. هەروەها پاراستنی پەیوەندیی دۆستانەی بەهێز لەگەڵ وڵاتانی دراوسێ و ناوچە و بەردەوامیدان بە بەهێزکردنی پێگەو سەنگی هەرێمی کوردستان، لەسەر ئاستی هەرێم و نێودەوڵەتیدا. کاری جیددی دەکەین و هەموو هەوڵێک دەدەین بۆ بەدەستهێنانی مافە دەستوورییەکانی هەرێمی کوردستان و زامنکردنی مافی مرۆڤ و ئازادییەکان و بەها و پرسەنسیپەکانی جیهانی پێشکەوتوو. دابینکردنی ماف و شایستەی هەموو چین و توێژەکانی کۆمەڵگا و نەهێشتنی هەموو جۆرە تووندوتیژییەک، پتەوکردنی پێکەوەژیان و تەبایی و یەکتر قبووڵکردن لە وڵاتێکدا کە وڵاتی هەموومان دەبێت و هەموو تاکێک زۆی بە خاوەنی ئەو وڵاتە بزانێت. هەموومان یەک خۆر لەسەرمان هەڵدێت و یەک ئاسمان داماندەپۆشێت. یەک ئاییندەو یەک چارەنووسمان هەیە.                                      

سوپاس بۆ سەرۆک و سەرکردەی وڵاتان و هەموو ئەوانەی لە هەرێمی کوردستان و عێراق و لە هەر شوێنێکی جیهانەوە بێت، بەنامەو بروسکە و پەیوەندی راستەوخۆ پیرۆزباییان لێ کردین.
دووبارە سوپاستان دەکەم بۆ ئامادەبوونتان. هیوای سه‌رکەوتن و رۆژێکی خۆشتان بۆ دەخوازم). 

له‌ كۆتاییدا خاتوو ڤالا فه‌رید، دووباره‌ پیرۆزبایی خۆی ئاڕاسته‌ی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان كرد و هیوای سه‌ركه‌وتنی بۆ خواست له‌ جێبه‌جێ كردنی ئه‌ركه‌كانیدا له‌ پاراستنی سه‌روه‌ری یاسا و له‌ نوێنه‌رایه‌تی كردنی گه‌لی كوردستان به‌ هه‌موو پێكهاته‌كانیه‌وه‌. هه‌روه‌ها ئه‌ندامانی په‌رله‌مانی هه‌رێمی كوردستانی ئاگاداركرده‌وه‌ له‌ بڕگه‌ی دووه‌می دانیشتنه‌كه‌ بۆ پێشنیوه‌ڕۆی ١١ی حوزه‌یرانی ٢٠١٩ له‌ ته‌لاری په‌رله‌مان و درێژه‌پێدانی كۆبونه‌وه‌كه‌ به‌ مه‌به‌ستی ته‌واوكردنی بڕگه‌ی دووه‌م له‌ به‌رنامه‌ی كاری دانیشتنی ١٠ی حوزه‌یرانی ٢٠١٩ كه‌ بریتی یه‌ له‌ ده‌ستنیشانكردنی سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان به‌ پێی بڕگه‌ی سێ له‌ مادده‌ی (٥٦) له‌ یاسای هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی كوردستان ژماره‌ یه‌كی ساڵی ١٩٩٢.  

هاوبەشکردن لەسەر :

© سەرجەمی مافەکان پارێزراوە - نوێنەرایەتی حکومەتی هەرێمی کوردستان لەفەرەنسا - 2022' سایتی ئاگاداری یاسایی لەلایەن گروپی ئاڤێستاوە دروستکراوە